Straen

Beth yw ystyr straen?

Gellir meddwl am straen fel teimladau o bwysau meddyliol neu emosiynol. Mae teimlo lefelau isel o straen dros gyfnodau byr yn gyffredin ar adegau, a gallan nhw helpu i’n cymell i wneud rhai gweithredoedd. Pan fydd straen yn para am gyfnod hir, yn ddwys iawn, neu'n ymgasglu oherwydd bod llawer o wahanol ffynonellau straen yn dod ar unwaith, gall gael effeithiau niweidiol ar ein lles meddyliol.

Mae gan bobl ffyrdd gwahanol o reoli straen. I rai, gall arwain at fwyta gormod neu ddim digon, neu ddefnyddio cyffuriau neu alcohol. Gall yr ymddygiadau hyn deimlo'n ddefnyddiol yn y tymor byr ond, yn y tymor hwy, maen nhw’n arferion niweidiol a gallan nhw leihau ein gallu i ymdopi â straen mewn gwirionedd.

Sut ydw i'n gwybod os ydw i dan straen?

Dyma rai arwyddion posibl o straen:

Teimlo'n bigog neu'n flin
Teimlo eich bod yn boddi
Ymdeimlad o ofn
Teimlo'n orbryderus, yn nerfus neu mewn braw
Teimlo'n bryderus neu ar bigau'r drain
Teimlo'n unig neu wedi'ch esgeuluso.

Efallai y byddwch yn sylwi ar y newidiadau corfforol canlynol:

Trafferth cysgu
Trafferth anadlu’n arferol
Cur pen neu boen yn y cyhyrau
Llygaid poenus neu olwg aneglur
Chwysu
Newidiadau i batrwm y coluddyn
Penysgafnder
Poenau yn y frest a phwysedd gwaed uchel.

Ydych chi'n sylwi ar arwyddion o straen ynoch eich hun?

Weithiau, bydd pobl eraill yn sylwi ar newidiadau yn ein hymddygiad cyn i ni wneud. Ceisiwch siarad â rhywun rydych yn ymddiried ynddo am eich arwyddion cynnar o straen. Gall hyn helpu pobl i deimlo'n gyfforddus i holi os byddwch yn dechrau dangos arwyddion o straen. Po gyntaf y gwelir yr arwyddion, yr hawsaf y gall fod i ymdrin â nhw.

Beth allaf ei wneud i ymdopi â straen?

Ceisiwch ddeall pa ffactorau sy'n cyfrannu ato er mwyn sicrhau eich bod yn fwy parod ar gyfer adegau pan fydd teimladau anodd yn codi.
Byddwch yn garedig â’ch hun. Mae ffynonellau straen yn aml yn rhai allanol na allwch chi eu rheoli o reidrwydd, ond gallwch geisio rheoli sut rydych yn ymateb iddynt.
Neilltuwch amser i ymlacio.
Neilltuwch amser ar gyfer y pethau rydych yn eu mwynhau. Boed hynny gyda phobl sy’n eich helpu i deimlo’n dda, amser ar gyfer diddordeb neu amser yn yr awyr agored, mae’r gweithgareddau hyn yn ein helpu i ymdopi â straen.
Ceisiwch gael digon o gwsg — mae blinder yn ei gwneud hi'n anoddach ymdopi â straen.
Bwytewch yn iach a gwnewch rywfaint o weithgarwch corfforol — bydd gofalu amdanoch eich hun yn gorfforol yn eich helpu gyda'ch lles meddyliol.

Dysgu mwy

Straen / Stress| Mental Health Foundation (Linc Saesneg yn unig)